Analogija kao metod tumačenja krivičnog i krivičnog procesnog prava

Apstrakt

U prvom delu rada autor iznosi opšte učenje o analogiji i najpre analogiju posmatra kao vrstu zaključivanja, tumačeći da je analogijski zaključak na prethodnoj indukciji zasnovana dedukcija, a potom kao vrstu tumačenja prava, izlažući stavove opšte teorije prava o zakonskoj i pravnoj analogiji. U vezi s raspravom o mestu analogije u teoriji prava, autor podseća na shvatanje pandektista da je analogija postupak koji se nalazi u sredini između tumačenja prava u strogom smislu reči i samog stvaranja prava. Prvi deo rada se završava izlaganjem protivrečnih gledišta o postojanju pravnih praznina, kojim dominira autorov stav da se od svog nastanka, analogija u pravu vezuje za pravne praznine i služi kao sredstvo za njihovo popunjavanje. Dopuštenost analogije u materijalnom krivičnom pravu predmet je sveobuhvatne rasprave u drugom, centralnom delu rada. Iz detaljne analize njihovog međusobnog odnosa, izvodi se zaključak da načelo legaliteta određuje limite dopuštenosti i primene analogije u krivičnom pravu. Na tim temeljima je izgrađen zaključak da je u savremenom krivičnom pravu pravna analogija uvek zabranjena pošto je direktno suprotna načelu legaliteta, a primena zakonske analogije se ne isključuje izvan zabranjene zone, determinisane ovim načelom. Posebnu pažnju autor posvećuje analogiji intra legem, koju poima kao treći vid analogije i smatra je dopuštenim metodom tumačenja krivičnopravnih normi. Interpretira je kao način tumačenja zakona kojim se na osnovu sličnosti rešava konkretan slučaj u okviru zakona, kad sam zakon upućuje na argument sličnosti. U trećem delu rada izneta su teorijska shvatanja o primeni analogije prilikom tumačenja krivičnoprocesnih pravnih normi.