JOVAN HADŽIĆ, THE CREATOR OF THE SERBIAN CIVIL CODE
DOI:
https://doi.org/10.51204/HLH_24201AKeywords:
Serbian Civil Code, Austrian Civil Code, Customary law, Codification, Jovan HadžićAbstract
Jovan Hadžić, one of the most highly educated Serbs of the time, takes most of the credit for establishing the legal framework of the young Serbian country. By ratification of the Serbian Civil Code (1844), Serbia joined a company of a few countries which had their own civil codes. Undisputed is the fact that Hadžić was highly influenced by Austrian law, but he adjusted certain provisions to serve the needs of the Serbian people. In order to achieve that, he preserved certain institutes from the customary law, although he believed them to be obsolete, and the influence of Roman, French and even Turkish law can be traced as well. The provisions pertained to female children’s right to succession, the issue of the family-farming cooperative, and the pre-emptive rights that represent the specificity of the Serbian Civil Code. Hadžić’s work and contribution to Serbian codification have often been disputed and criticised, but it has been proved that Jovan Hadžić managed to legally regulate many issues of Serbian patriarchal society. This study will try to emphasise the role and significance of Jovan Hadžić in the codification of the Serbian Civil Code itself, its implementation into legislature, and the improvement of legal, as well as social life in general. Hadžić was an exquisite connoisseur of law, which he consciously adjusted to suit the necessities of the Serbian society of the time. The significance of his work may also be confirmed by the fact that certain provisions of the Serbian Civil Code have remained in force up to the present day.
References
PRIMARY SOURCES:
Građanski zakonik za Knjažestvo Srbiju iz 1844.godine. Geca Kon, Beograd 1934. Jovan Hadžić, Dissertatio inauguralis juridica de causis matrimonium dissociantibus, juxta disciplinam Orthodoxae Ecclesiae Christi Orientalis; Inauguralna pravna disertacija o uzrocima razvoda braka, prema učenju Istočne pravoslavne crkve Hristove, Matica srpska, Novi Sad 2010.
SECONDARY SOURCES:
Samir Aličić, Valentina Cvetković Đorđević, Collective farming community (zadruga) in Serbian Civil Code of 1844 and the Roman law 2024.
Sima Avramović, “The Serbian Civil Code of 1844: a Battleground of Legal Traditions”, Konflikt und Koexistenz. Die Rechtsordnungen im 19. und 20. Jahrhundert, Bd. II – Serbien und Bosnien Herzegowina, Max-Planck-Institut für europäische Rechtsgeschichte, Frankfurt am Mein 2017, 379–482.
Јеlena Danilović, „Srpski građanski zakonik i rimsko pravo”, Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika (1844-1994), ur. Miodrag Jovičić, SANU, Beograd 1996.
Andra Đorđević, Privatno pravo I, Beograd 1893.
Slobodan Jovanović, „Jovan Hadžić”, Političke i pravne rasprave, Beograd 1908.
Slobodan Jovanović, „Jovan Hadžić”, Iz naše istorije i književnosti, Beograd 1931.
Vladimir Kapor, „Jovan Hadžić kao pisac zakona u Srbiji”, Zbornik Matice srpske za društvene nauke, 61/1976.
Miraš Kićović, Jovan Hadžić (Miloš Svetić), Novi Sad 1930.
Ljubomirka Krkljuš, Pravna istorija srpskog naroda, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2007.
Ljubomirka Krkljuš, „Donošenje Zakonika građanskog za Kneževinu Srbiju”, Glasnik Advokatske komore Vojvodine, 64/6, 1994.
Radoš Ljušić, Istorija srpske državnosti II, SANU, Novi Sad 2001.
Antun Malenica, „Rimska pravna tradicija u srpskom pravu”, Zbornik radova Pravnog fakulteta, Novi Sad, vol. XXXVIII, br. 2 tom 1, 2004, 116-138.
Lazar Marković, Građansko pravo I, Opšti deo i stvarno pravo, Beograd 1927.
Dimitrije Matić, Objašnjenje Građanskog zakonika za Knjažestvo srbsko I–IV, Beograd 1850–1851.
Zoran Mirković, „Uvodna pravila i uvođenje u život Srpskog građanskog zakonika”, Srpski građanski zakonik – 170 godina, Milena Polojac, Zoran S. Mirković and Marko Đurđević (ed.), Belgrade 2014.
Dušan Nikolić, „O Hadžićevom projektu Srpskog građanskog zakonika”, Jovan Hadžić, Inauguralna pravna disertacija o uzrocima razvoda braka, prema učenju Istočne pravoslavne crkve Hristove, Matica srpska, Novi Sad 2010.
Tomica Nikčević, Postanak i pokušaj prerade Građanskog zakonika Kneževine Srbije, Beograd 1971.
Miodrag Orlić, „Pokušaji da se donese novi građanski zakonik”, Srpski građanski zakonik – 170 godina, Milena Polojac, Zoran S. Mirković and Marko Đurđević (ed.), Beograd 2014.
Marko Pavlović, „Položaj žene po srpskom građanskom zakoniku”, Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika (1844-1994), Miodrag Jovičić (ed.), Beograd 1996.
Milena Polojac „Srpski građanski zakonik i odredbe o prisvajanju divljih životinja: recepcija izvornog rimskog prava”, Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 2/2012.
Čedomir Popov, „Jovan Hadžić:Osnivač Matice Srpske”, Jovan Hadžić, Inauguralna pravna disertacija o uzrocima razvoda braka, prema učenju Istočne pravoslavne crkve Hristove, Matica srpska, Novi Sad 2010, 136-142.
Uroš Stanković, „Hiljadu osamsto četrdeset šesta – naslednopravni položaj ženske dece po treći put na dnevnom redu”, Srpski građanski zakonik – 170 godina, Milena Polojac, Zoran S. Mirković and Marko Đurđević (ed.), Beograd 2014.
Vojislav Stanimirović, „Snaga običaja – porodica u Srpskom građanskom zakoniku između starog i novog”, Sto pedeset godina od donošenja Srpskog građanskog zakonika (1844-1994), ed. Miodrag Jovičić, Beograd 1996.
Vladimir Stojančević, „Srpska nacionalna revolucija i obnova države od kraja XVIII veka do 1839”, Istorija srpskog naroda V/2, SKZ Beograd 1981.
Valentina Cvetković-Đorđević, „Sadržina i značaj uvoda srpskog Građanskog zakonika iz 1844. godine i austrijskog Građanskog zakonika iz 1811. godine”, Perspektive implementacije evropskih standarda u pravni sistem Srbije, knjiga 12, Stevan Lilić (ur.), Univerzitet u Beogradu - Pravni fakultet, Beograd 2022.
Pavle Šeroglić, „Pregled Zakonika Građanskog za knjaževstvo Serbiju 25. marta 1844. Obnarodovanog”, Bačka vila, Novi Sad 1844.
Vera Petrić, „Poreklo Srpskog građanskog zakonika i njegov značaj u stvaranju pravnog sistema buržoaske Srbije”, Zbornik Istorijskog muzeja Srbije 5/1968, 79–91, https://imus.org.rs/wp-content/uploads/2016/09/z-169.pdf.
V. Vodinelić, „Sto pedeset godina kasnije: šta je još živo u Srpskom građanskom zakoniku?”, Srpska akademija nauke i umetnosti, Beograd 1996, 390.
